DiECAST
DİECASTİnsanların genellikle oyuncak olarak gördüğü die-cast modellerle ilgili biraz bilgi vermek istedik. Hatırlatmak isteriz ki bu modellerin çoğu 14 yaş ve üzeri içindir ...
DİECAST NEDİR ?
Die-cast model, dökme kalıplama metoduyla üretilen her türlü modele verilen isimdir. Modeller metal ve plastikten yapılmaktadır; metal genellikle ZAMAK (veya MAZAK) adı verilen çinko ve alüminyum karışımından oluşmaktadır. Zamak aynı zamanda “beyaz metal” veya “kap metal” olarak da bilinir. Her ne kadar her şey bu yöntemle üretilebilecek olsa da, en çok bilinen die-cast modeller ölçekli araba, uçak, iş makinaları ve tren modelleridir.
Tarihçe
İlk die-cast modeller yirminci yüzyılın başlarında İngiltere’de Meccano (Dinky Toys) ve Amerika’da Dowst Brothers (Tootsietoys) tarafından üretilmiştir. Pazardaki bu ilk modeller, ufak arabaların veya vanların, iç detayı olmayan gövdelerinden oluşan basit modellerdi. İlk zamanlarda Zamak karışımının saf olmayışı metalin çabuk eskimesine sebep oluyordu; modeller sebepsiz yere kırılıyor veya çürüyordu. Bu nedenle 2. Dünya Savaşı öncesinde üretilmiş olan die-cast modelleri iyi durumda bulmak zordur.
Lesney 1947′de die-cast modeller üretmeye başladı. Popüler Matchbox 1-75 serileri, 75 farklı araç modeli içeren seriler olarak üretiliğinden ve kibrit (match) kutusuna (box) benzeyen kutularda ambalajlandığından, bu ismi almıştır. Bu modeller o kadar tanındılar ki Matchbox ismi, üreticisi kim olursa olsun, die-cast model arabaları tanımlayıcı bir isim haline gelmişti.
Die-cast modellerin popülerliği 1950′lerde, detayları ve kaliteleri artınca, koleksiyon amaçlı olarak arttı. Bunun sonucu olarak daha fazla firma pazara girdi; 1956′da Mettoy firması tarafından piyasaya sürülen Corgi markası, modellerinde iç detayları yerleştirerek ve şeffaf plastik pencereleri kullanarak öncülük etmiş oldu.
1968′de Amerika’da Hot Wheels, Mattel tarafından piyasaya tanıtıldı. Modellerin hızlı görünümleri ve işleyen aksları ile piyasada önemli bir niş kitle elde etti. Kısa sürede popüler olan Hot Wheels dünyanın en çok satanları arasına girdi ve Matchbox 1-75 serileri ile rakip oldu.
1960′larda farklı firmalar die-cast araçları tanıtım amaçlı promosyon ürünleri olarak kullanmaya başladılar. Çocuğun bir ailenin satın alma kararının önemli bir parçası olduğu fikri modellerin satışında hızlanmayı sağladı. Ek olarak, 1980′lerden itibaren die-cast modeller, çocuklara oyuncak olarak değil, daha çok koleksiyon amacıyla yetişkinler tarafından satın alınmaya başlandı. Pek çok büyük firma da model üreticilerine, kendi isimlerini üzerlerinde taşıyan promosyon modelleri üretmeleri için, komisyon ve lisanslarını vermeye başladılar.
1970′lerin başında die-cast piyasasının aslan payını kamyonlar ve diğer ticari araçların modelleri almaya başladı.
DİECAST NERELERDEN ALINIR ?
Diecastlar , tüm büyük marketlerde 1/50 , 1/43 , 1/32 ölçeklerde bulunmaktadır . Oyuncakçı veya toy 'r' us , toyiki , dekalo v.b. oyuncak mağazalarında bir çok ölçek çeşidi bulanmaktadırlar. Bunlar 1/18 , 1/24 ,1/32 ,1/43 ,1/50 , 1/87 gibi ölçeklerde bulabilirsiniz ...
ÖLÇEK NEDİR ?
· 1:12 ölçek - Yüksek detaya önem veren ve ciddi anlamda koleksiyon yapan yetişkinlere hitap eden, 35-38 cm civarında çok büyük modellerdir. Bu modeller 1:18 ölçekteki modellere göre daha pahalıdır.
· 1:18 ölçek - 18-26 cm civarında, genellikle yetişkinlere hitap eden büyük modellerdir. Detay ve boyutuyla model araba koleksiyoncularının en çok tercih ettiği ölçeklerden biridir.
· 1:24 ölçek - Oyuncak mağazalarında en çok görülen model ölçeğidir. Franklin Mint gibi çok detaylı model üreten firmalar olsa da genellikle basit ve detaysız modeller görülmektedir. Ayrıca 1:22,5 ölçeğe eş gelen G ölçek tren modellerine deuyum göstermektedir.
· 1:43 ölçek - Dünya’da, özellikle Avrupa’da en çok popüler olan ölçeklerden biridir. Model çeşitliliği, yer sıkıntısı yaratmaması ve modellerin ufaklığına rağmen detaylarının göz doyurucu olması bu tercihi sağlayan önemli etkenlerdir. Ayrıca 1:48′e eş gelen O ölçek model trenlerle uyum göstermektedir.
· 1:50 ölçek - Genellikle otobüs, inşaat makineleri, askeri araçlarda kullanılan ölçektir. O ölçek model trenlerle uyum göstermektedir.
· 1:64 ölçek - S ölçek model trenlerle uyum gösteren ve dünyada pek çok çeşidi bulunabilen bir ölçektir.
· 1:72 ölçek - Özellikle askeri araç ve uçak modellerinin çeşidini arttırmış olduğu ve araba modellerinin de çeşidinin bulunabileceği bir ölçektir.
· 1:87 ölçek - 1:87 ölçeğe eş gelen ve en çok tercih edilen tren ölçeği olan HO ölçek model trenlere uyum gösteren ve dioramalarda en çok kullanılan ölçektir
ÖLÇEKLERDE NELER ÜRETİLMEKTEDİR ?
En büyük ve en pahalı ölçek 1/12 çok az üretilmektedir ve otomobil ve motor modeli üretiliyor , 1/18 ölçek pahalıdır üreticisine göre detayları değişmektedir otomobil , jeep ve bir kaç kamyon modeli üretiliyor , en kaliteli detaylı üretim yapan firma minichamps ,kyosho ve autoart' tır .Fiyatı en uygun bazı firmaların ucuza ürettiği 1/24 ölçeğidir, daha detaylı üretim yapan firmalar çok pahalıya satmaktadır ve sadece otomobil ve motor modeli üretilmektedir .1/32 bu ölçek slot car olarakta kullanılmaktadır ve fiyatı ucuzdur , detaylı üretim yapan firmalar pahalıya satabiliyorlar otomobil , motor ve tır modelleri vardır .1/43 otobüs , minibüs , kamyon , kamyonet ve tır üretimleri yapılan ve üreticiye göre biraz pahalı ölçektir .1/50 sadece iş makinaları ve tırlar üretilmektedir arasıra otobüslerin üretimi yapılmaktadır , üreticisine göre uygun ve pahalı olabiliyor . 1/87 bu ölçekte ne ararsanız bulabilirsiniz (otobüs , tır , araba , bina maketi , tren v.b. ) fiyatı uygun bir ölçektir ama bina maketleri ve tren modelleri üreticisine göre fiyatı artabiliyor ...
ÜLKEMİZDE DİECAST FİYATLARI NEDEN PAHALIDIR ?
Ülkemizde diecast modellerinin pahalı olmasının nedeni ülkemizde üretimin yapılmamasıdır . İkinci nedeni ise diecast modeller yurtdışından gelmektedir ve gümrüklerde kdv v.b. fiyata eklenmektedir .Bu yüzdende diecast modelin fiyatı artmaktadır ama ülkemizde bazı diecast mağazalarının yaptığı kampanyalar ile ucuzlayabiliyor veya 1/18 alana 1/43 hediye olarak verilebiliyor ...